Arkusz maturalny z biologii 2017 maj nowa formuła
Wyjaśnij, dlaczego płodny mężczyzna mający chorobę genetyczną, która jest uwarunkowana mutacją w genie mitochondrialnym, nie przekaże allelu warunkującego tę chorobę swoim dzieciom.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2019 nowa formuła
W rozmnażającej się płciowo populacji zwierząt, pozostającej w stanie równowagi genetycznej, w pewnym locus występują dwa allele genu autosomalnego. Allel A wykazuje pełną dominację nad allelem a. Na poniższym wykresie przedstawiono liczbę osobników tej populacji o określonych genotypach. Samce i samice są jednakowo licznie reprezentowane wśród wszystkich genotypów.
Oblicz częstość występowania alleli a i A w tej populacji. Zapisz odpowiednie obliczenia.
Częstość występowania allelu a: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Częstość występowania allelu A: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Określ, które spośród wymienionych poniżej zjawisk mogłoby spowodować zmianę częstości alleli tego genu w tej populacji. Zaznacz T (tak), jeśli zjawisko może powodować zmiany w częstości występowania alleli w populacji, albo N (nie) – jeśli tych zmian spowodować nie może.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2019 stara formuła
Chromosomy są najlepiej widoczne w komórce podczas metafazy podziału mitotycznego. Mają wtedy zwartą strukturę, są krótkie i grube. Po ich wybarwieniu przy użyciu specjalnych barwników uzyskuje się charakterystyczny dla każdego chromosomu homologicznego wzór prążków, co ułatwia rozpoznanie pod mikroskopem poszczególnych chromosomów i obserwację ich struktury.
Na rysunku przedstawiono budowę metafazowego chromosomu 2 człowieka.
Oceń prawdziwość stwierdzenia: „Przedstawiony na rysunku chromosom metafazowy zawiera dwie cząsteczki DNA, z których jedna pochodzi od ojca, a druga – od matki”. Odpowiedź uzasadnij.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej maj 2019 stara formuła
W nici kodującej DNA, w odcinku, w którym zapisana jest sekwencja aminokwasów
budujących określone białko, nastąpiła mutacja polegająca na utracie fragmentu obejmującego dwa kolejne nukleotydy wchodzące w skład trzeciego kodonu i pierwszy nukleotyd z kodonu następnego.
Wybierz spośród A–D i podkreśl nazwę opisanej mutacji genowej.
A. delecja B. duplikacja C. insercja D. inwersja
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej czerwiec 2019 stara formuła
Poniżej przedstawiono schematycznie dwa przykłady zestawów alleli trzech genów i ich
położenie w chromosomach homologicznych. W wyniku rekombinacji, zachodzącej podczas mejozy, mogą powstawać różne układy alleli tych genów.
a) Dla każdego przykładu podaj nazwę procesu zachodzącego w czasie mejozy, dzięki któremu w gametach może wystąpić osiem różnych kombinacji alleli wyszczególnionych genów.
Przykład 1:
Przykład 2:
b) Zapisz dwa najrzadziej pojawiające się układy alleli na chromosomach z przykładu 1. w wytwarzanych gametach.
Arkusz maturalny z biologii rozszerzonej czerwiec 2019 stara formuła
U pomidorów barwa owoców oraz owłosienie łodyg są warunkowane przez allele dwóch
genów sprzężonych ze sobą całkowicie:
A – allel dominujący warunkujący owoce purpurowe,
a – allel recesywny warunkujący owoce czerwone,
B – allel dominujący warunkujący występowanie włosków na łodydze,
b – allel recesywny warunkujący brak włosków na łodydze (łodygę gładką).
Skrzyżowano ze sobą podwójnie hetrozygotyczne pomidory o genotypie:
Określ, jakie fenotypy wystąpią wśród roślin potomnych w pierwszym pokoleniu, i podaj ich stosunek liczbowy. Zapisz krzyżówkę genetyczną (szachownicę Punnetta), stosując oznaczenia alleli podane w tekście.
Krzyżówka genetyczna:
Fenotypy roślin potomnych i ich stosunek:
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2019
W cząsteczce DNA jedna nić jest nicią kodującą, a druga – matrycową.
a) Uzupełnij tabelę – zapisz kolejność nukleotydów w cząsteczce mRNA powstałej na drodze transkrypcji nici matrycowej tego fragmentu DNA.
b) Określ rolę mRNA w procesie biosyntezy białka.
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2019
Grupy krwi układu AB0 człowieka są warunkowane przez gen mający trzy allele: IA, IB oraz i. Kobieta mająca grupę krwi AB i mężczyzna mający grupę krwi B mają dziecko, które ma grupę krwi A.
a) Zapisz genotypy tych rodziców, stosując podane oznaczenia alleli genu.
Genotyp matki:
Genotyp ojca:
b) Zapisz krzyżówkę genetyczną i na jej podstawie określ prawdopodobieństwo, że kolejne dziecko tych rodziców będzie miało grupę krwi AB.
Prawdopodobieństwo, że kolejne dziecko tych rodziców będzie miało grupę krwi AB: …%
Arkusz maturalny z biologii podstawowej maj 2019
Wyróżnia się trzy poziomy różnorodności biologicznej: genetyczny, gatunkowy i ekosystemowy.
Spośród wymienionych przykładów A–D wybierz i zaznacz ten, który odzwierciedla różnorodność gatunkową.
A. Zróżnicowana długość włosów u ludzi.
B. Występowanie różnych kolorów sierści u psów.
C. Obecność różnych chwastów w uprawie zboża.
D. Różnice między typami łąk w górach i na nizinach.