Przygotowano wodne roztwory kwasów HX i HY oraz ich soli NaX i NaY, wszystkie o stężeniach 1 mol/dm3. Stałe dysocjacji kwasowej HX i HY w temperaturze 25 °C są odpowiednio równe:

a) Posługując się zapisem w formie cząsteczkowej, dopisz do podanych substratów produkty reakcji lub napisz, że przemiana nie zachodzi.
NaX + HY → …
NaY + HX → …
b) Wskaż kwas (HX lub HY), którego roztwór o stężeniu 1 mol/dm3 ma wyższe pH.

Do oceny mocy elektrolitu stosuje się stopień dysocjacji oraz stałą dysocjacji, jednak w tablicach chemicznych zwykle podawane są wartości stałej dysocjacji.

Wyjaśnij, dlaczego stała dysocjacji lepiej charakteryzuje moc elektrolitu.

Do dwóch probówek wprowadzono po 5 cm3 wodnego roztworu chlorku chromu(III). Do każdej z nich dodano po 5 cm3 rozcieńczonej wody amoniakalnej i zaobserwowano wytrącenie się osadu o barwie szarozielonej. Następnie do pierwszej probówki dodano kilka cm3 stężonego roztworu wodorotlenku sodu, a do drugiej taką samą objętość kwasu solnego. Zaobserwowano, że szarozielony osad rozpuścił się w obu probówkach.

a) Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji chlorku chromu(III) z wodą amoniakalną.
b) Na podstawie opisanych wyników doświadczenia określ charakter chemiczny związku tworzącego osad o szarozielonej barwie.

Pewien dwufunkcyjny związek organiczny ma masę molową równą 90 g/mol. W jego cząsteczce stosunek liczby atomów węgla, wodoru i tlenu wynosi 1:2:1.

a) Napisz wzór sumaryczny opisanego związku.
b) Wiedząc, że związek ten w roztworze wodnym dysocjuje z odszczepieniem jonu wodorowego oraz że jego cząsteczka jest achiralna, narysuj wzór półstrukturalny (grupowy) tego związku.

Pewien metal tworzy z wodorem związek, w którym stosunek molowy metalu do wodoru jest równy 1 : 1. Podczas reakcji wodorotlenku tego metalu z tlenkiem węgla(IV) powstaje sól obojętna o masie molowej

a) Napisz wzór sumaryczny opisanej soli. Zastosuj ogólny symbol metalu M.
b) Ustal masę molową metalu występującego w opisanej soli.

Kwas siarkowodorowy, będący kwasem dwuprotonowym, dysocjuje dwustopniowo.

Spośród jonów występujących w roztworze wodnym

wybierz ten, który według teorii Brönsteda jest jonem amfiprotycznym (tzn. może pełnić rolę zarówno kwasu, jak i zasady), i napisz jego wzór.

Stałe dysocjacji kwasowej dwóch kwasów HX i HY są odpowiednio równe:

Odczyn wodnego roztworu soli

jest obojętny.

a) Podaj przybliżoną wartość stałej dysocjacji zasadowej

b) Określ odczyny wodnych roztworów dwóch soli:

Porównaj wartości stałej dysocjacji zasadowej metyloaminy i trimetyloaminy (podane w poniższej tabeli) i na tej podstawie napisz, która z nich jest mocniejszą zasadą.

Roztwór słabego kwasu HR o stężeniu

ma stopień dysocjacji α = 1%.

Podaj zależność wiążącą stężenie jonów H + ze stopniem dysocjacji i oblicz stężenie jonów wodorowych oraz pH tego roztworu.

Do przeprowadzenia doświadczeń chemicznych stosowane są często roztwory nazywane zwyczajowo: woda amoniakalna, woda chlorowa i woda wapienna.

a) Określ pH wymienionych roztworów, wpisując odpowiednie wyrażenie: pH<7 lub pH = 7 lub pH>7.
b) Napisz w formie jonowej równanie reakcji, której przebieg decyduje o odczynie wody amoniakalnej.

W poniższej tabeli podane są wartości rozpuszczalności dwóch substancji stałych w wodzie w różnych temperaturach.

Na podstawie danych z powyższej tabeli ustal i napisz wzór soli oraz podaj temperaturę, w której nasycony roztwór tej soli ma stężenie równe około 49% masowych (w przybliżeniu do liczby całkowitej).

Określ, jaką rolę (kwasu czy zasady) pełnią według teorii Brönsteda siarkowodór i amoniak w roztworach wodnych. Uzasadnij swoją odpowiedź, zapisując w formie jonowej równania reakcji tych gazów z wodą.

Przedstaw projekt doświadczenia, które wykaże amfoteryczny charakter wodorotlenku
chromu(III). W tym celu:

a) uzupełnij poniższy opis doświadczenia, wpisując wzory lub nazwy potrzebnych
odczynników, wybranych spośród następujących: kwas solny, chlorek sodu(aq), wodorotlenek sodu(aq)

b) wymień obserwacje, które umożliwią wykazanie amfoterycznego charakteru wodorotlenku chromu(III)

c) zapisz w formie jonowej skróconej równania zachodzących reakcji, wiedząc,
że produktem jednej z reakcji jest jon heksahydroksochromianowy(III).

Równanie reakcji zachodzącej w probówce I: …
Równanie reakcji zachodzącej w probówce II: …

W dwóch nieoznakowanych probówkach znajdował się stężony i rozcieńczony roztwór kwasu azotowego(V). W celu zidentyfikowania tych roztworów przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym rysunkiem.

Sformułowano następujące spostrzeżenia:

probówka I: roztwór zabarwił się na kolor niebieskozielony i wydzielał się czerwonobrunatny gaz,
probówka II: roztwór zabarwił się na kolor niebieski i wydzielał się bezbarwny gaz, który w kontakcie z powietrzem zabarwiał się na kolor czerwonobrunatny.

Uzupełnij poniższe zdania, wybierając brakujące określenia spośród podanych:

Zbadano zachowanie cynku, miedzi i srebra w roztworach soli.

Podaj numery probówek, w których zaobserwowano objawy reakcji.