Kwas salicylowy, otrzymany przez utlenienie alkoholu salicylowego, jest bardzo skutecznym środkiem przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym. Niestety, związek ten okazał się zbyt niebezpieczny dla ścianek żołądka. Przekształcenie grupy fenolowej w grupę estrową pozwoliło otrzymać kwas acetylosalicylowy, który wykazuje skuteczność podobną do skuteczności kwasu salicylowego, ale jest mniej szkodliwy dla żołądka. Poniżej przedstawiono schemat przemian pozwalających na otrzymanie kwasu acetylosalicylowego z alkoholu salicylowego.

a) Uzupełnij poniższy schemat, wpisując w nim wzór kwasu salicylowego.

b) Napisz wzór półstrukturalny (grupowy) związku, którego reakcja z kwasem salicylowym prowadzi do powstania kwasu acetylosalicylowego.

Woski to mieszaniny estrów długołańcuchowych kwasów tłuszczowych i długołańcuchowych alkoholi monohydroksylowych. Na przykład jednym z głównych składników wosku pszczelego jest związek o wzorze

a) Posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków organicznych, uzupełnij poniższe równanie reakcji hydrolizy tego estru w środowisku zasadowym.

b) Znajomość budowy cząsteczek wosku pozwala przewidzieć jego niektóre cechy. Uzupełnij poniższe zdanie, wybierając spośród podanych w nawiasie wszystkie właściwości wosku pszczelego. Wybrane właściwości podkreśl.

Wosk pszczeli (ma budowę krystaliczną, jest plastyczny, jest hydrofilowy, rozpuszcza się w rozpuszczalnikach organicznych).

Błony komórkowe składają się głównie z fosfolipidów – związków zbudowanych z małej, polarnej „głowy” i dwóch długich, węglowodorowych „ogonów” (rys. 1.). W środowisku wodnym cząsteczki fosfolipidów samorzutnie układają się w podwójną warstwę lipidową (rys. 2.).

Uzupełnij poniższe zdanie wyjaśniające przyczynę powstawania podwójnej warstwy o przedstawionej strukturze. W każdym nawiasie wybierz i podkreśl właściwe określenie.

Przykładem hydroksykwasu, w cząsteczce którego występuje więcej niż jedna grupa karboksylowa, jest kwas winowy (kwas 2,3-dihydroksybutanodiowy). Poniżej przedstawiono wzór kwasu mezo-winowego.

Określ, czy kwas mezo-minowy jest czynny optycznie i uzasadnij swoją odpowiedź.

Podczas produkcji serów dojrzewających kwas mlekowy (kwas 2-hydroksypropanowy) pod wpływem bakterii propionowych ulega tzw. fermentacji propionowej. W tej reakcji z kwasu mlekowego powstaje kwas propanowy i kwas etanowy (octowy) w stosunku molowym 2 : 1 oraz tlenek węgla(IV) i woda.

Napisz równanie opisanej reakcji, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych.

Kwas octowy (etanowy) można otrzymać w reakcji etanolu (alkoholu etylowego) z dichromianem(VI) potasu.

Stosując zasadę bilansu elektronowego, dobierz współczynniki w poniższym równaniu
reakcji. Podaj wzór substancji pełniącej rolę utleniacza oraz wzór substancji pełniącej
rolę reduktora.

W trzech oddzielnych, nieoznakowanych probówkach znajdują się wodne roztwory: etanolu, glicerolu i kwasu mrówkowego. W celu ich identyfikacji wykonano następujące
doświadczenia:

a) Do każdego roztworu dodano świeżo strąconego wodorotlenku miedzi(II) i zaobserwowano, że niebieski, galaretowaty osad wodorotlenku miedzi(II) rozpuścił się
tylko w probówce III.
b) Zawartość pozostałych dwóch probówek ogrzano i zaobserwowano, że w probówce I
wydzielił się ceglasty osad, a w probówce II powstał czarny osad.

Napisz nazwę związku znajdującego się w probówce II oraz nazwę związku znajdującego się w probówce III.
Napisz równanie reakcji, która zaszła w probówce I, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych.

Substancję określoną symbolem E 211 stosuje się powszechnie do konserwowania żywności. Jest to benzoesan sodu – sól sodowa kwasu benzenokarboksylowego.

Określ odczyn wodnego roztworu benzoesanu sodu. Odpowiedź uzasadnij, zapisując w formie jonowej skróconej odpowiednie równanie reakcji. Związki organiczne przedstaw w formie wzorów półstrukturalnych (grupowych).

Aspartam jest syntetycznym środkiem słodzącym o następującym wzorze półstrukturalnym (grupowym):

Określ liczbę grup karboksylowych, aminowych, liczbę wiązań peptydowych oraz liczbę asymetrycznych atomów węgla w cząsteczce tego związku.

Aspartam jest syntetycznym środkiem słodzącym o następującym wzorze półstrukturalnym (grupowym):

Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) związków, które są produktami hydrolizy wiązania estrowego w aspartamie.

W chemii żywności ważnymi reakcjami są reakcje fermentacji. Poniżej przedstawiono schematyczny zapis przebiegu fermentacji alkoholowej i fermentacji mlekowej.

Uzupełnij poniższy schemat, tak aby przedstawiał on wzory pary enancjomerów kwasu mlekowego.

Wodorotlenek sodu jest głównym składnikiem preparatów do czyszczenia niedrożnych rur i syfonów. Na etykiecie jednego z takich preparatów znajduje się następujące ostrzeżenie:
Nie stosować do czyszczenia instalacji aluminiowych.

Uzasadnij powyższe ostrzeżenie, zapisując w formie jonowej równanie reakcji chemicznej, która zaszłaby po zastosowaniu takiego preparatu do czyszczenia instalacji aluminiowej. Pamiętaj, że jednym z produktów reakcji glinu z zasadą sodową jest wodór.

W chemii żywności ważnymi reakcjami są reakcje fermentacji. Poniżej przedstawiono schematyczny zapis przebiegu fermentacji alkoholowej i fermentacji mlekowej.

Określ, czy etanol może występować w formach enancjomerów. Odpowiedź uzasadnij.

W tabeli podano temperatury wrzenia związków organicznych o takiej samej liczbie atomów węgla.

Na podstawie danych zawartych w tabeli uzupełnij poniższe zdania, wpisując odpowiednie słowa z nawiasu:

Kwas mlekowy (kwas 2-hydroksypropanowy) wykazuje właściwości typowe dla kwasów karboksylowych oraz alkoholi.

Zapisz wzory produktów:
a) reakcji utlenienia słabym utleniaczem,
b) reakcji z wodnym roztworem NaOH.