Zadanie 1. (1 pkt)

W stanie podstawowym atomy pewnego pierwiastka mają następującą konfigurację
elektronów walencyjnych:

Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz symbol tego pierwiastka oraz dane dotyczące jego
położenia w układzie okresowym.

Zadanie 2. (1 pkt)

W jądrze pierwiastka X znajduje się tyle protonów, ile neutronów zawiera jądro izotopu

Liczba masowa jednego z izotopów pierwiastka X jest równa liczbie elektronów w atomie
izotopu

Na podstawie powyższej informacji ustal liczbę atomową pierwiastka X oraz liczbę
neutronów w jądrze opisanego izotopu pierwiastka X.

Liczba atomowa (Z): ………….……..….

Liczba neutronów: ………….……..….

Zadanie 3. (1 pkt)

Jądro promieniotwórczego izotopu pierwiastka E uległo przemianie β− zgodnie z poniższym
schematem

Korzystając z układu okresowego, ustal symbol pierwiastka E lub podaj jego nazwę.

……………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 4. (1 pkt)

Elektrony w atomach są przyciągane przez jądro, więc usunięcie elektronu z powłoki wymaga
nakładu energii, która jest nazywana energią jonizacji. Pierwsza energia jonizacji
to minimalna energia potrzebna do oderwania jednego elektronu od atomu.
Poniżej podane są wartości pierwszej energii jonizacji litu, sodu i rubidu.

Uzupełnij poniższe zdania, tak aby otrzymane informacje były prawdziwe.

Lit ma (niższą / wyższą) wartość pierwszej energii jonizacji niż sód, ponieważ w jego atomie
elektron walencyjny znajduje się (bliżej jądra / dalej od jądra) niż elektron walencyjny
w atomie sodu. Im mniejszy jest promień atomu litowca, tym (mniejsza / większa) jest
energia potrzebna do oderwania elektronu od atomu. Pierwsza energia jonizacji potasu jest
równa (510 / 419 / 376) 1 kJ mol − ⋅ .

Informacja do zadań 5.–7.

Sód to aktywny metal, który w związkach chemicznych przyjmuje stopień utlenienia I.
Spalany w powietrzu tworzy nadtlenek o wzorze Na2O2 (reakcja 1.). W reakcji nadtlenku
sodu z tlenkiem węgla(IV) powstają węglan sodu oraz bezbarwny i bezwonny gaz
podtrzymujący palenie (reakcja 2.).

Zadanie 5. (1 pkt)

Napisz, jakie stopnie utlenienia przyjmują sód i tlen w nadtlenku sodu (Na2O2).

Stopień utlenienia sodu: ………….………………………………………………………………………………………

Stopień utlenienia tlenu: ………….………………………………………………………………………………………

Informacja do zadań 5.–7.

Sód to aktywny metal, który w związkach chemicznych przyjmuje stopień utlenienia I.
Spalany w powietrzu tworzy nadtlenek o wzorze Na2O2 (reakcja 1.). W reakcji nadtlenku
sodu z tlenkiem węgla(IV) powstają węglan sodu oraz bezbarwny i bezwonny gaz
podtrzymujący palenie (reakcja 2.).

Zadanie 6. (2 pkt)

Napisz w formie cząsteczkowej równania dwóch opisanych przemian.

Równanie reakcji 1.: ……………………………………………………………………………………………………..

Równanie reakcji 2.: ……………………………………………………………………………………………………..

Informacja do zadań 5.–7.

Sód to aktywny metal, który w związkach chemicznych przyjmuje stopień utlenienia I.
Spalany w powietrzu tworzy nadtlenek o wzorze Na2O2 (reakcja 1.). W reakcji nadtlenku
sodu z tlenkiem węgla(IV) powstają węglan sodu oraz bezbarwny i bezwonny gaz
podtrzymujący palenie (reakcja 2.).

Zadanie 7. (2 pkt)

Stwierdzono, że w pewnym związku chemicznym zawartość sodu wyrażona w procentach
masowych jest równa 74,2%.
Wykonaj odpowiednie obliczenia i ustal, czy opisanym związkiem jest nadtlenek sodu,
czy – tlenek sodu.

Informacja do zadań 8.–10.

Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie.
Do obu naczyń wprowadzono oczyszczone z nalotu niewielkie kawałki sodu i wapnia.
Początkowa temperatura wody w każdym naczyniu była równa 20 ºC.

Podczas przeprowadzonego doświadczenia przebiegły reakcje chemiczne zilustrowane
poniższymi równaniami:

Zadanie 8. (1 pkt)

Określ, czy reakcje przebiegające w naczyniach I i II są egzotermiczne,
czy – endotermiczne.

……………………………………………………………………………………………………………………………………

Informacja do zadań 8.–10.

Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie.
Do obu naczyń wprowadzono oczyszczone z nalotu niewielkie kawałki sodu i wapnia.
Początkowa temperatura wody w każdym naczyniu była równa 20 ºC.

Podczas przeprowadzonego doświadczenia przebiegły reakcje chemiczne zilustrowane
poniższymi równaniami:

Zadanie 9. (1 pkt)

Uzupełnij poniższą tabelę. Opisz wygląd zawartości naczyń I i II przed reakcją oraz po
reakcji (uwzględnij barwę zawartości naczyń lub napisz, że zawartości naczyń były
bezbarwne).

Informacja do zadań 8.–10.

Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie.
Do obu naczyń wprowadzono oczyszczone z nalotu niewielkie kawałki sodu i wapnia.
Początkowa temperatura wody w każdym naczyniu była równa 20 ºC.

Podczas przeprowadzonego doświadczenia przebiegły reakcje chemiczne zilustrowane
poniższymi równaniami:

Zadanie 10. (1 pkt)

Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest
prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.

Zadanie 11. (1 pkt)

Masa molowa pewnej soli jednego z metali 1. grupy układu okresowego pierwiastków jest
równa 150 g mol . −1 ⋅ Sporządzono wodny roztwór tej soli i wykonano doświadczenie zgodnie
z poniższym schematem

Po zakończeniu reakcji do otrzymanego roztworu dodano kleik skrobiowy i zaobserwowano
pojawienie się granatowego zabarwienia.

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji zachodzącej w roztworze podczas
przeprowadzonego doświadczenia.

……………………………………………………………………………………………………………………………………

Zadanie 12. (2 pkt)

Siarczek magnezu (MgS) można otrzymać w bezpośredniej syntezie z pierwiastków
(reakcja 1.). Siarczek wapnia (CaS) natomiast otrzymuje się przez redukcję siarczanu(VI)
wapnia (CaSO4) węglem; drugim produktem tej przemiany jest tlenek węgla(II) (reakcja 2.).

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2013.

Napisz w formie cząsteczkowej równania dwóch opisanych przemian.

Równanie reakcji 1.: ……………………………………………………………………………………………………..

Równanie reakcji 2.: ……………………………………………………………………………………………………..

Informacja do zadań 13.–16.

Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem.

Zadanie 13. (2 pkt)

W kolbie umieszczono próbkę magnezu o masie 2,4 grama i stopniowo dodawano kwas
solny. Stwierdzono, że magnez przereagował całkowicie po dodaniu 100 cm3
roztworu HCl
o stężeniu cm. Przebiegła reakcja opisana powyższym równaniem.

Oblicz stężenie molowe użytego do reakcji kwasu solnego.

Informacja do zadań 13.–16.

Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem.

Zadanie 14. (1 pkt)

Po zakończeniu opisanego doświadczenia, w którym magnez przereagował całkowicie,
z roztworu otrzymanego w kolbie odparowano wodę.

Podaj wzór związku, który pozostał po odparowaniu wody, i wskaż występujący w nim
rodzaj wiązania (jonowe, kowalencyjne niespolaryzowane, kowalencyjne
spolaryzowane).

Wzór związku: ………….………………..…. Wiązanie: ………………………..…….….

Informacja do zadań 13.–16.

Przeprowadzono doświadczenie zgodnie z poniższym rysunkiem.

Zadanie 15. (1 pkt)

Napisz, dlaczego gaz wydzielający się w opisanej reakcji można zbierać nad wodą.

……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………